PART 30

An-Naba’

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[78:1]

(Bu müşriklər) bir-birindən nə haqqında soruşurlar?

[78:2]

Böyük bir xəbər (qiyamət günü) haqqında!

[78:3]

Elə bir xəbər ki, onun barəsində ixtilafdadırlar.

[78:4]

Xeyr, onlar (qiyamətin haqq olduğunu) mütləq biləcəklər!

[78:5]

Bir də (deyirəm) xeyr, onlar (qiyamətin haqq olduğunu) mütləq biləcəklər!

[78:6]

Məgər Biz yeri döşək etmədikmi?!

[78:7]

Dağları da dirək?!

[78:8]

Biz sizləri (erkək və dişi olmaqla) cüt-cüt yaratdıq.

[78:9]

Yuxunuzu da istirahət etdik.

[78:10]

Biz gecəni (hər şeyi bürüyən) örtük etdik.

[78:11]

Gündüzü isə dolanışlıq (ruzi qazanmaq) vaxtı etdik.

[78:12]

Ustünüzdə yeddi (qat) möhkəm (göy) qurduq.

[78:13]

Sizin üçün çox parlaq bir çıxar (günəş) yaratdıq.

[78:14]

(Küləklərin sıxdığı) buludlardan şırıl-şırıl tökülən yağmur endirdik ki,

[78:15]

Onunla dən və bitki yetişdirək,

[78:16]

Eləcə də (ağacları bir-birinə) sarmaşan bağlar.

[78:17]

Həqiqətən, (haqla batili) ayırd etmə günü (əzəldən müəyyən edilmiş) bir vaxtdır!

[78:18]

Sur çalınacağı gün (qəbirlərinizdən çıxıb) dəstə-dəstə (məhşərə) gələcəksiniz.

[78:19]

(O gün) göy qapı-qapı (mələklərin yerə enməsi üçün göydə yarıqlar) açılacaqdır.

[78:20]

Dağlar yerindən qopardılıb (havada toz kimi uçaraq) ilğıma dönəcəkdir.

[78:21]

Həqiqətən, Cəhənnəm (mələklərin hazır durub kafirləri gözlədiyi) pusqudur!

[78:22]

O, azğınların məskənidir.

[78:23]

Onlar orada sonsuz müddət qalacaqlar.

[78:24]

Onlar orada nə bir sərinlik (görəcək), nə də içməyə bir şey tapacaqlar;

[78:25]

Qaynar sudan və irindən başqa!-

[78:26]

(Dünyadakı əmələrinə) uyğun cəza olaraq.

[78:27]

Cünki onlar haqq-hesab çəkiləcəyinə ümid bəsləmirdilər (qiyamət gününə inanmır, onun əzabından qorxmurdular).

[78:28]

Ayələrimizi də elə hey təkzib edirdilər.

[78:29]

Biz hər şeyi (bir-bir) sayıb (lövhi-məhfuzda) yazmışıq (və ya: əməl dəftərində yazıb təsbit etmişik).

[78:30]

İndi (ey kafirlər!) dadın əzabı. Biz sizə əzabdan başqa bir şey artırmayacağıq!

[78:31]

Həqiqətən, müttəqilərin nicat yeri (Cənnət),

[78:32]

Bağçalar və üzüm bağları,

[78:33]

Sinələri yenicə qabarmış (dolmuş, tumurcuqlanmış, gözəllikdə və məlahətdə bir-birinə bənzər) həmyaşıd qızlar.

[78:34]

(Cənnət şərabı ilə) dolu qədəhlər gözləyir!

[78:35]

Onlar orada (Cənnətdə) nə boş söz, nə də yalan eşidəcəklər.

[78:36]

(Bu, müttəqilərə) Rəbbindən olan mükafat, artıqlaması ilə verilən bəxşişdir -

[78:37]

Göylərin, yerin və onların arasındakıların Rəhman olan Rəbbindən (göndərilən bəxşişdir). Onlar (məxluqat) Onun hüzurunda heç bir söz deməyə qadir olmazlar!

[78:38]

Ruhun (Cəbrailin) və mələklərin səf-səf duracağı gün Rəhmanın izin verdiyi kimsələrdən başqa heç kəs danışmayacaq, danışan da doğrunu deyəcəkdir!

[78:39]

Bu, haqq olan gündür. Kim dilərsə, (iman gətirib ibadət və itaət etməklə) Rəbbinə tərəf qayıdan bir yol tutar!

[78:40]

Həqiqətən, Biz sizi yaxın bir əzabla (qiyamət gününün əzabı ilə) qorxutduq. O gün insan öz əlləri ilə etdiyi (yaxşı, pis) əməlləri görəcək, kafir isə: "Kaş (bu əzabı görməmək üçün) torpaq olaydım!" - deyəcəkdir.

An-Nâzi‘ât

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[79:1]

And olsun (kafirlərin canını) zorla alanlara;

[79:2]

And olsun (mö'minlərin canını) rahatlıqla alanlara;

[79:3]

And olsun sür'ətlə üzənlərə;

[79:4]

And olsun (bir-birini) ötdükcə ötənlərə;

[79:5]

And olsun işə əncam çəkənlərə (Allahın əmri ilə dünyanın işlərini idarə edən mələklərə ki, qiyamət haqdır və siz qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Allahın hüzurunda duracaqsınız)!

[79:6]

O gün sarsılan sarsılacaq (surun birinci üfürülməsi ilə yer, göy lərzəyə gələcək),

[79:7]

Onun ardınca bir sarsıntı da olacaqdır! (Sur ikinci dəfə üfürüləcəkdir. İsrafil suru birinci dəfə çaldıqda hər şey məhv olacaq, ikinci dəfə çaldıqda isə hamı diriləcəkdir. Bunların arası dünya vaxtı ilə müqayisədə qırx il çəkəcəkdir).

[79:8]

O gün ürəklər qorxub titrəyəcək,

[79:9]

Gözləri (o ürəklərin sahib olduğu gözlər dəhşətdən) zəlilcəsinə yerə dikiləcəkdir.

[79:10]

(Qiyaməti inkar edən kafirlər dünyada istehza ilə) deyirlər: "Doğrudanmı biz (öləndən sonra dirilib) əvvəlki vəziyyətimizə qaytarılacağıq?!

[79:11]

?zü də çürümüş sümüklər olduğumuz zamanmı?!"

[79:12]

Onlar deyirlər: "Elə isə bu ziyanlı dönüşdür (çünki onun arxasında şiddətli bir əzab durur).

[79:13]

(Ey kafirlər! Bu, Allah üçün çətin deyildir). Doğrudan da, o (surun axırıncı dəfə çalınması) ancaq tək bir dəhşətli səsdir (nə'rədir)!

[79:14]

Onlar dərhal (qəbirlərindən çıxıb) dümdüz bir yerdə olacaqlar!

[79:15]

(Ya Peyğəmbər!) Musanın hekayəti (söhbəti) sənə gəlib çatdımı?

[79:16]

O zaman ki, Rəbbi ona müqəddəs Tuva vadisində belə xitab etdi:

[79:17]

Fir'onun yanına get. Cünki o, (allahlıq iddiasına düşməklə, xalqa zülm etməklə) çox azmışdır (həddini aşmışdır).

[79:18]

Və de: (Günahlardan) təmizlənmək istəyirsənmi? "

[79:19]

Səni Rəbbinə tərəf gətirimmi ki, (Ondan) qorxasan?"

[79:20]

(Musa gəlib Allahın buyuruğunu Fir'ona ərz elədi) və ona (özünün həqiqi peyğəmbər olmasına dəlalət edən) ən böyük mö'cüzəni (əsanın dönüb əjdaha olmasını) göstərdi.

[79:21]

Lakin (Fir'on Musanı) təkzib edib (ona) asi oldu.

[79:22]

Sonra geri dönüb (özünə buyurulanlardan üz döndərərək fitnə-fəsad törətməyə, Musaya qarşı tədbir tökməyə) tələsdi.

[79:23]

Və (ə'yan-əşrafını, bütün təbəələrini) toplayıb (onlara) belə xitab etdi:

[79:24]

Həqiqətən, mən sizin ən uca Rəbbinizəm!

[79:25]

Allah da onu axirət və dünya əzabına giriftar etdi. (Yaxud: Allah ona axırıncı və əvvəlinci sözlərinin cəzasını verdi).

[79:26]

Şübhəsiz ki, bunda (Allahdan) qorxan kimsələr üçün ibrət dərsi vardır.

[79:27]

(Ey kafirlər!) Sizi yaratmaq çətindir, yoxsa göyü ki (Allah) onu yaratdı;

[79:28]

Qübbəsini ucaltdı, düzəldib nizama saldı;

[79:29]

Gecəsini qaranlıq, gündüzünü işıqlı etdi?!

[79:30]

Bundan sonra da yeri döşəyib (yayıb) düzəltdi (üstündə gəzmək və yaşamaq üçün onu yararlı hala saldı).

[79:31]

Ondan suyunu və otlağını çıxartdı.

[79:32]

(Orada) dağları yerləşdirdi.

[79:33]

(Bütün bunlar) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür.

[79:34]

O böyük bəla (qiyamət) gələndə,

[79:35]

O gün insan nələr etdiyini (dünyadakı bütün yaxşı, pis əməllərini) yadına salacaqdır.

[79:36]

Cəhənnəm də hər görənə görünəcəkdir.

[79:37]

Kim (dünyada) azğınlıq etmişsə,

[79:38]

Dünyanı (axirətdən) üstün tutmuşsa,

[79:39]

Şübhəsiz ki, onun məskəni Cəhənnəmdir!

[79:40]

Amma kim (qiyamət günü) Rəbbinin hüzurunda durmaqdan qorxmuş və nəfsinə istəyini (şəfvəti) qadağan etmişsə,

[79:41]

Həqiqətən, onun yurdu Cənnətdir!

[79:42]

(Ya Peyğəmbər! Müşriklər) səndən o saatın nə vaxt gələcəyi (qiyamətin nə vaxt qopacağı) barəsində soruşarlar.

[79:43]

Sən onu (onun vaxtını) nə bilirsən?!

[79:44]

Onu sonuna qədər (bütün təfərrüatı ilə) bilmək ancaq sənin Rəbbinə məxsusdur.

[79:45]

Sən ancaq ondan (qiyamətdən) xəbərdar edib çəkindirənsən!

[79:46]

Onu (qiyaməti) gördükləri gün (dünyada və ya qəbir evində) yalnız bir axşam, yaxud bir səhər qaldıqlarını sanacaqlar!

‘Abasa

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[80:1]

(Peyğəmbər) qaşqabağını töküb üzünü çevirdi.

[80:2]

Yanına korun (Abdullah ibn Ummi-Məktumun) gəlməsindən dolayı.

[80:3]

Nə bilirsən, bəlkə də, o (səndən islama dair soruşub öyrənəcəkləri ilə) təmizlənəcəkdir!

[80:4]

Yaxud öyüd dinləyəcək və bu öyüd ona fayda verəcəkdir!

[80:5]

(Var dövlətinə güvənib sənin öyüd-nəsihətinə qulaq asmağa) ehtiyac hiss etməyənə (dövlətliyə) gəldikdə,

[80:6]

Sən üzünü ona tərəf çevirirsən (onun sözünə qulaq asırsan).

[80:7]

Onun (küfrdən) təmizlənməsindən sənə nə?!

[80:8]

Yüyürə-yüyürə sənin yanına gələn

[80:9]

Və (Allahdan) qorxan kimsəyə gəldikdə isə,

[80:10]

Sən ondan üz çevirirsən!

[80:11]

Xeyr! (Belə yaramaz, bir daha belə etmə). Həqiqətən, bu (ayələr) bir öyüd-nəsihətdir.

[80:12]

Kim istəsə, ondan öyüd alar.

[80:13]

(Bu Qur'an Allah dərgahında) çox möhtərəm (mö'təbər) səhifələrdə -

[80:14]

(Qədir-qiyməti) yüksək (şanı uca), tərtəmiz səhifələrdədir (Şeytan onlara toxuna bilməz).

[80:15]

(O, Allahla peyğəmbərlər arasında olan) elçi mələklərin əlləri ilə (lövhi-məhfuzdan köçürülür, yaxud o, elçi mələklərə e'tibar edilmişdir).

[80:16]

(O mələklər ki, Allahın yanında) çox möhtərəm, (Allaha) çox müt'idirlər.

[80:17]

?lsün (kafir) insan! O nə nankordur!

[80:18]

(Bu təkəbbür onda hardandır? Allah) onu hansı şeydən yaratdı?

[80:19]

(Allah onu bir qətrə dəyərsiz) nütfədən yaratdı, ona biçim verdi.

[80:20]

Sonra onun üçün (ana bətnindən çıxış) yolunu asanlaşdırdı.

[80:21]

Sonra onu öldürüb qəbrə qoydu.

[80:22]

Sonra da istədiyi vaxt onu dirildəcəkdir.

[80:23]

Xeyr, (insan Allahın) ona buyurduğunu hələ yerinə yetirməmişdir.

[80:24]

İnsan hələ bir yeməyinə baxsın! (Görsün ki, ona necə ruzi verdik).

[80:25]

Həqiqətən, Biz yağışı bol yağdırdıq.

[80:26]

Sonra yeri gözəl yaratdıq (yaxşı yardıq),

[80:27]

Belə ki, orada dən (dənli bitkilər) göyərtdik;

[80:28]

Uzüm və yonca;

[80:29]

Zeytun və xurma (bağları);

[80:30]

(Ağacları bir-birinə) sarmaşan bağçalar;

[80:31]

(Növbənöv) meyvələr və ot (ələf) yetişdirdik.

[80:32]

(Bütün bunlar) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür!

[80:33]

Nəhayət, qulaqları kar edən (o dəhşətli səs) gələndə (İsrafil surunu çalanda);

[80:34]

O gün insan qaçacaq öz qardaşından;

[80:35]

Anasından, atasından;

[80:36]

Zövcəsindən və oğullarından!

[80:37]

O gün onlardan hər birinin istənilən qədər işi olacaqdır! (Hər kəs öz hayında olacaq, heç kəs heç kəsin halından xəbər tutmayacaqdır).

[80:38]

O gün bir çox üzlər parlayacaq,

[80:39]

Güləcək, sevinəcəkdir.

[80:40]

O gün bir çox üzlərə isə toz-torpaq qonacaq,

[80:41]

Onları zülmət (yaxud his) bürüyəcəkdir.

[80:42]

Onlar (pis əməllərə uyan) kafirlər, pozğunlardır!

At-Takwîr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[81:1]

Günəş (əmmamə kimi) sarınıb büküləcəyi (sönəcəyi) zaman;

[81:2]

Ulduzlar (göydən qopub yağış dənələri kimi yerə) səpələnəcəyi zaman;

[81:3]

Dağlar yerindən qopardılacağı (toz kimi havada uçacağı) zaman;

[81:4]

(Bədəvi ərəblərin çox əziz tutduğu) boğaz dəvələr başlı-başına buraxılacağı zaman;

[81:5]

Vəhşi heyvanlar (bir-birindən qisas almaq üçün) bir yerə toplanacağı zaman;

[81:6]

Dənizlər od tutub yanacağı (və ya dolub daşacağı) zaman;

[81:7]

Ruhlar (bədənlərə) qovuşacağı zaman;

[81:8]

Diri-diri torpağa gömülən körpə qızdan:

[81:9]

Axı o hansı günaha görə öldürüldü?; soruşulacağı zaman;

[81:10]

Əməl dəftərləri açılacağı zaman;

[81:11]

Göy (yerindən) qopardılacağı (və ya büküləcəyi) zaman;

[81:12]

Cəhənnəm alovlandırılacağı zaman;

[81:13]

Və Cənnət (mö'minlərə) yaxınlaşdırılacağı zaman;

[81:14]

Hər kəs (dünyada bugünkü günə özü üçün yaxşı, pis) nə hazır etdiyini biləcəkdir!

[81:15]

And içirəm (gecə) yanıb (gündüz) sönən ulduzlara;

[81:16]

(Günəşlə, ayla) seyr edib (onlar batdığı zaman) gizlənən səyyarələrə (Zühələ, Müştəriyə, Mərrixə, Zöhrəyə və Utaridə);

[81:17]

Qaralmaqda olan gecəyə (yaxud: qaralmaqda və çəkilməkdə olan gecəyə)

[81:18]

Və sökülməkdə olan dan yerinə ki,

[81:19]

Bu (Qur'an Allah dərgahında) çox möhtərəm olan bir elçinin (Cəbrailin) gətirdiyi kəlamdır.

[81:20]

(Elə bir elçi ki) çox qüvvətlidir; ərşin sahibi (Allah) yanında çox hörmətlidir (izzətlidir).

[81:21]

(Elə bir elçi ki, mələklər arasında) itaət ediləndir, həm də (Allah yanında vəhyə) e'tibarlı müvəkkildir.

[81:22]

(Ey Məkkə əhli!) Həqiqətən, sizin dostunuz (müşriklərin dediyi kimi) divanə deyildir!

[81:23]

And olsun ki, (Peyğəmbər!) onu (Cəbraili) açıq (ən uca) üfüqdə gördü.

[81:24]

O, qeyb (vəhyi olduğu kimi təbliğ etmək və sizə öyrətmək) barəsində xəsis deyildir.

[81:25]

O (Qur'an) da məl'un (Allahın rəhmətindən qovulmuş) Şeytanın sözü deyildir.

[81:26]

Elə isə (siz ondan üz döndərib) hara gedirsiniz?

[81:27]

O, aləmlər (bütün insanlar və cinlər) üçün ancaq bir öyüd-nəsihətdir.

[81:28]

Eləcə də sizdən doğru-düz (yolda) olmaq istəyənlər üçün.

[81:29]

(Onu da bilin ki) aləmlərin Rəbbi olan Allah istəməsə, siz (bunu) istəyə bilməzsiniz! (Yalnız Allah istəsə, istəyə bilərsiniz. Siz insanlar həmişə Allahın qüdrəti, hökmü və iradəsi altındasınız. O sizi bir şeyi istəməyincə siz onu özünüzə istəyə bilməzsiniz. Ona görə də hər işdə Allaha təvəkkül edin!)

Al-Infitâr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[82:1]

Göy parçalanacağı zaman;

[82:2]

Ulduzlar dağılıb səpələnəcəyi zaman;

[82:3]

Dənizlər (qaynayıb bir-birinə) qarışacağı zaman;

[82:4]

Qəbirlər çevriləcəyi (qəbirlərin altı üstünə çevrilib ölülər oradan çıxacağı) zaman;

[82:5]

Hər kəs (dünyada) nə etdiyini və (özündən sonra) nə qoyub getdiyini (dünyada nəyi edib, nəyi etmədiyini, bütün yaxşı və pis əməllərini, günahını, savabını) biləcəkdir!

[82:6]

Ey (kafir) insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı aldadan (və ya: məğrur edən) nədir?

[82:7]

O Rəbbin ki, səni (yoxdan) yaratdı, düzəldib qaydaya (insan şəklinə) saldı.

[82:8]

Sənə ?zü istədiyi surətdə biçim verdi.

[82:9]

Xeyr, daha doğrusu, siz haqq-hesab gününü yalan sayırsınız!

[82:10]

Sizin üstünüzdə gözətçi mələklər -

[82:11]

(Əməllərinizi) yazan və (Allah dərgahında) çox hörmətli olan mələklər vardır.

[82:12]

Onlar sizin nə etdiklərinizi bilirlər.

[82:13]

Həqiqətən, yaxşı əməl və itaət sahibləri (mö'minlər) Cənnətdə qərar tutacaqlar.

[82:14]

Pis əməl sahibləri (kafirlər) isə Cəhənnəmdə olacaqlar.

[82:15]

Onlar (kafirlər) ora haqq-hesab günü daxil olacaqlar.

[82:16]

Onlar əsla oradan çıxan deyillər!

[82:17]

(Ya Peyğəmbər!) sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, haqq-hesab günü nədir?!

[82:18]

Bəli, sən nə bilirsən ki, haqq-hesab günü nədir?! (Qiyamət gününün dəhşətini təsəvvür etmək insanın imkanı xaricindədir. Cəhənnəm əzabının şiddəti hər bir təsəvvürün fövqündədir. Ondan xilas olmaq üçün yalnız bir yol vardır - Allaha səmimi-qəlbdən ibadət və itaət!)

[82:19]

O gün heç kəs heç kəsin karına gələ bilməz. O gün hökm ancaq Allahındır!

Al-Mutaffifîn

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[83:1]

Vay halına çəkidə və ölçüdə aldadanların!

[83:2]

O kəslər ki, özlərini insanlardan (bir şey) aldıqları zaman onu tam ölçüb alar,

[83:3]

Onlar üçün ölçdükdə və ya çəkdikdə isə (onu) əskildərlər.

[83:4]

Məgər onlar (öləndən sonra) diriləcəklərini düşünmürlərmi?!

[83:5]

?zü də dəhşətli bir gündə?!

[83:6]

O gün bütün insanlar (haqq-hesab üçün) aləmlərin Rəbbinin (Allahın) hüzurunda duracaqlar!

[83:7]

Xeyr! Şübhəsiz ki, pis əməllərə uyanların (kafirlərin) əməl dəftəri (şeytanların əməllərinin yazıldığı və ya Cəhənnəmin ən alt təbəqəsi olan) Siccindədir!

[83:8]

Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, Siccin nədir?! (Və ya: Siccin nədir, bilirsənmi?)

[83:9]

O, yazılı bir kitabdır!

[83:10]

O gün vay halına yalan sayanların!

[83:11]

O kəslər ki, haqq-hesab gününü yalan sayarlar.

[83:12]

Bunu isə ancaq həddini aşan, günaha batan yalan sayar.

[83:13]

Ayələrimiz ona oxunduğu zaman: "(Bunlar) qədimlərin əfsanələridir (uydurmalarıdır!)" - deyər.

[83:14]

Xeyr (belə deyildir). Əslində onların qəlblərini qazandıqları (günahlar) qaplamışdır.

[83:15]

Xeyr, o gün Rəbbinin mərhəmətindən məhrum olacaqlar!

[83:16]

Sonra Cəhənnəmə varid qalacaqlar.

[83:17]

Sonra da onlara: "Bu sizin (dünyada) yalan saydığınız (Cəhənnəmdir)!" deyiləcəkdir.

[83:18]

Xeyr! (Mö'minlərlə kafirlər eyni ola bilməzlər). Şübhəsiz ki, yaxşı əməl və itaət sahibi olan mö'minlərin əməl dəftəri (Allahın ən müxlis bəndələrinin əməlləri yazıldığı və ya Cənnətin ən yüksək mərtəbəsi olan) İlliyyundadır!

[83:19]

Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, İlliyyun nədir?!

[83:20]

O, yazılı bir kitabdır.

[83:21]

Onu ancaq (Allaha) yaxın olan mələklər görə bilər!

[83:22]

Həqiqətən, yaxşı əməl və itaət sahibi olan mö'minlər Nəim cənnətlərində olacaqlar.

[83:23]

Onlar taxtlar üstündə (əyləşib Allahın hazır etdiyi ne'mətlərə) tamaşa edəcəklər.

[83:24]

Sən (ey Peyğəmbər!) onların üzlərində cənnət sevinci görəcəksən!

[83:25]

Onlara (gözəl ətirli, təmiz) möhürlü (qablarda olan) şərab (rəhiq) içirdiləcəkdir.

[83:26]

Onun (içində rəhiq olan qabın) möhürü müşkdür. Qoy yarışanlar onun üçün yarışsınlar!

[83:27]

Ona təsnim (suyu) qatılmışdır.

[83:28]

O (təsnim) elə bir çeşmədir ki, ondan (təmiz halda) yalnız (Allaha) yaxın olanlar içər (qalanlara isə o rəhiq şərabına qatılıb verirlər).

[83:29]

Həqiqətən, günahkarlar iman gətirmiş kimsələrə (dünyada) gülürdülər.

[83:30]

(Mö'minlərin) yanlarından keçərkən (onları dolamaq məqsədilə) bir-birinə qaş-göz edirdilər.

[83:31]

Ailələrinin (yaxın adamlarının) yanına qayıtdıqda isə (onları doladıqları üçün) kefləri kök qayıdırdılar.

[83:32]

Onlar (mö'minləri) gördükdə: "Doğrusu, bunlar (haqq yoldan) azanlardır!" - deyirdilər.

[83:33]

Halbuki onlara (mö'minlərə) nəzarətçi göndərilməmişdir.

[83:34]

Bu gün isə mö'minlər kafirlərə güləcəklər.

[83:35]

Onlar taxtlar üstündə (əyləşib) baxacaqlar (ki, görsünlər).

[83:36]

Kafirlər öz əməllərinin cəzasını aldılarmı?! (Əlbəttə, aldılar!)

Al-Inshiqâq

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[84:1]

Göy yarılacağı,

[84:2]

Və Rəbbinin buyuruğunu haqq olaraq eşidib (Ona) itaət edəcəyi zaman;

[84:3]

Yer uzanıb dümdüz olacağı;

[84:4]

Qoynunda olanları bayıra atıb boşaldacağı;

[84:5]

Və Rəbbinin buyurduğunu haqq olaraq eşidib (Ona) itaət edəcəyi zaman (insan dünyada yaxşı və pis əməllərinin cəzasını layiqincə alacaqdır)!

[84:6]

Ey insan! Sən (ölənə qədər) Rəbbinə doğru çalışıb çabalayırsan. Sən Ona qovuşacaqsan! (Sənin qısa ömrün gündən-günə səni Allaha yaxınlaşdırır. ?lümün gəlib çatması Allah dərgahına qovuşmaq deməkdir. ?ləndən sonra Allahın hüzuruna gedib dünyada etdiyin yaxşı, pis əməllərin əvəzini tamamilə alacaqsan. Yaxşı əməllər etmisənsə, xoş halına. Pis əməllər etmisənsə, vay halına!)

[84:7]

Kimin əməl dəftəri sağ əlinə verilmişsə,

[84:8]

Onun yüngül haqq-hesab çəkiləcək

[84:9]

Və o, (Cənnətdəki) ailəsinin (yaxınlarının) yanına sevinclə qayıdacaqdır!

[84:10]

Kimin əməl dəftəri arxa tərəfdən (sol əlinə) verilmişsə,

[84:11]

O: "Ay öldüm!" - deyə şivən qopardacaq,

[84:12]

Və Cəhənnəmə vasil olacaqdır!

[84:13]

O, (dünyada) öz ailəsi (yaxınları) arasında sevinc içində idi.

[84:14]

Və elə zənn edirdi ki, (öləndən sonra dirilib haqq-hesab üçün Rəbbinin hüzuruna) qayıtmayacaqdır.

[84:15]

Xeyr! (Onun düşündüyü kimi deyildir. O, qiyamət günü dirilib Allahın hüzuruna qayıdacaqdır). Həqiqətən, Rəbbi onu görürdü.

[84:16]

And içirəm şəfəqə,

[84:17]

Gecəyə və (gecənin) qoynuna aldıqlarına,

[84:18]

Bədirlənməkdə olan aya ki,

[84:19]

Siz (ey kafirlər, qiyamət günü) haldan-hala düşəcəksiniz!

[84:20]

Onlara nə olub ki, iman gətirmirlər?

[84:21]

?zlərinə Qur'an oxunduqda səcdə etmirlər?

[84:22]

Əksinə, kafir olanlar (Allahın vəhdaniyyətini və ayələrini) təkzib edirlər.

[84:23]

Halbuki Allah onların (ürəklərində) gizlətdiklərini ən gözəl biləndir!

[84:24]

(Ya Peyğəmbər!) Onlara (qiyamət günü düçar olacaqları) şiddətli bir əzabla müjdə ver!

[84:25]

İman gətirib yaxşı əməllər edənlər istisna olmaqla! Onları (Cənnətdə) minnətsiz (tükənmək bilməyən) mükafat gözləyir!

Al-Burûj

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[85:1]

And olsun bürclər sahibi olan göyə;

[85:2]

And olsun və'd olunmuş günə (qiyamət gününə);

[85:3]

And olsun şəhadət verənə və (haqqından) şəhadət verilənə (peyğəmbərlərə və onların ümmətlərinə, yaxud cümə və Ərəfə günlərinə) ki,

[85:4]

(Nəcrandan İsaya iman gətirmiş kimsələri yandırıb külə döndərən) xəndək sahibləri (lə'nətə düçar olub) qətl edildilər.

[85:5]

O xəndəklər ki, çırpı ilə alovlandırılmışdı.

[85:6]

O zaman onlar (xəndəklərin) kənarında oturub,

[85:7]

(?z əsgərlərinin) mö'minlərin başlarına gətirdiklərinə (müsibətlərə) tamaşa edirdilər.

[85:8]

Onlardan (mö'minlərdən) yalnız yenilməz qüvvət sahibi, (hər cür) şükrə (tə'rifə) layiq olan Allaha iman gətirdiklərinə görə intiqam alırdılar.

[85:9]

O Allah ki, göylərin və yerin istiyarı Onun əlindədir. Allah hər şeyə şahiddir!

[85:10]

Şübhəsiz ki, mö'min kişi və qadınları (dinlərdən döndərmək üçün) bəlaya düçar edən, sonra da tövbə etməyən kimsələri cəhənnəm əzabı və yandırıb-yaxın atəş əzabı gözləyir.

[85:11]

İman gətirib yaxşı əməllər edən kimsələri isə (ağacları) altından çaylar axan cənnətlər gözləyir. Bu, böyük qurtuluşdur (uğurdur)!

[85:12]

Həqiqətən, sənin Rəbbinin intiqamı çox şiddətlidir!

[85:13]

Həqiqətən, (insanı) yoxdan var edən və (öldükdən sonra) təkrar dirildən Odur!

[85:14]

(Bəndələrini) çox bağışlayan, çox sevən də Odur.

[85:15]

Ərşin sahibi də, şanlı-şərəfli olan da Odur!

[85:16]

O, istədiyini edəndir.

[85:17]

(Ya Peyğəmbər!) Orduların xəbəri gəlib sənə çatdımı?-

[85:18]

Fir'on və Səmud (ordularının)?

[85:19]

Xeyr, kafir olanlar (səni və Qur'anı) elə hey təkzib etməkdədirlər.

[85:20]

Onların bütün ixtiyarı Allahın əlindədir!

[85:21]

Xeyr, o (şe'r deyil) şanlı-şərəfli Qur'andır!

[85:22]

O, lövhi-məhfuzdadır! (Qur'an Allah dərgahında qorunur. Ona şeytan əli dəyə bilməz, o heç zaman təhrif olunmaz!)

At-Târiq

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[86:1]

And olsun göyə və gecə gələnə! (Gecə peyda olub gündüz qeyb olana!)

[86:2]

(Ya Peyğəmbər!) Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, gecə gələn nədir?!

[86:3]

(O, zülməti yaran) parlaq ulduzdur!

[86:4]

Elə bir kimsə yoxdur ki, onun üstündə bir gözətçi (mələk) olmasın!

[86:5]

Elə isə insan nədən yaradıldığına (bəsirət gözü ilə) bir baxsın!

[86:6]

O, axıb tökülən bir sudan (nütfədən) yaradılmışdır.

[86:7]

(O su kişilərin) bel sümüyündən, (qadınların isə) köks sümüyündən çıxar!

[86:8]

Həqiqətən, (Allah) insanı (öləndən sonra) yenidən diriltməyə qadirdir! -

[86:9]

Bütün sirlərin aşkar olacağı o qiyamət günü;

[86:10]

(O gün) insanın nə (əzabı dəf edəcək) bir qüvəsi, nə də bir köməkçisi olar!

[86:11]

And olsun yağış sahibi olan göyə;

[86:12]

And olsun (növbənöv bitkilər yetirmək üçün) yarılan yerə ki,

[86:13]

Bu (Qur'an haqla nahaqqı) ayırd edən kəlamdır!

[86:14]

O, oyun-oyuncaq (əyləncə) deyildir!

[86:15]

Həqiqətən, (Məkkə müşrikləri Qur'anın nurunu söndürmək üçün) hiylə qurdular.

[86:16]

Mən də (hiylələrinə qarşı) onlara cəza verirəm.

[86:17]

Elə isə (ya Peyğəmbər!) kafirlərə möhlət ver! Onlara azacıq möhlət ver!

Al-A‘lâ

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[87:1]

(Ya Peyğəmbər!) Ən uca olan Rəbbinin adını pak (müqəddəs) tutub şə'ninə təriflər de!

[87:2]

O Rəbbin ki, (hər şeyi) xəlq etdi və nizama saldı.

[87:3]

O Rəbbin ki, (hər şeyin keyfiyyətini, xüsusiyyətini, davam müddətini) əzəldən müəyyən etdi və (hamıya) yol göstərdi.

[87:4]

O Rəbbin ki, (torpağı yarıb ondan yamyaşıl) otlar çıxartdı.

[87:5]

Sonra da onu (qupquru) qara çör-çöpə döndərdi.

[87:6]

(Ya Peyğəmbər!) Biz sənə (Qur'anı) oxudacağıq və sən (onu) unutmayacaqsan;

[87:7]

Yalnız Allahın dilədiyindən (hökmünü ləğv etdiyimiz bu və ya digər ayədən) başqa! Şübhəsiz ki, O, aşkarı da, gizlini də bilir!

[87:8]

Biz sənə ən asan olanı (islam şəriətini) müyəssər edərik.

[87:9]

(Ya Peyğəmbər!) Əgər nəsihət etmək fayda versə, (ümmətinə Qur'anla) öyüd-nəsihət ver!

[87:10]

(Allahdan) qorxan kimsə mütləq öyüd-nəsihət qəbul edəcəkdir!

[87:11]

Bədbəxt (kafir) isə ondan (öyüd-nəsihətdən) qaçacaqdır.

[87:12]

(O bədbəxt ki) ən böyük oda (cəhənnəm oduna) girəcəkdir.

[87:13]

Orada nə öləcək, nə də yaşayacaqdır! (Nə ölü kimi ölü, nə də diri kimi diri olacaqdır!)

[87:14]

(Günahlardan) təmizlənən kimsə isə nicat tapacaqdır.

[87:15]

O kimsə ki, Rəbbinin adını zikr edib namaz qılar!

[87:16]

Lakin siz (ey insanlar!) dünyanı üstün tutursunuz!

[87:17]

Halbuki axirət daha xeyirli və daha baqidir.

[87:18]

Həqiqətən, bu deyilənlər (Qur'andan) əvvəlki kitablarda mövcuddur -

[87:19]

İbrahimin və Musanın kitablarında!

Al-Ghâshiyah

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[88:1]

(Ya Peyğəmbər! Dəhşəti aləmi) bürüyəcək qiyamətin xəbəri sənə gəlib çatdımı?

[88:2]

(O gün) bir çox üzlər zəlil görkəm alacaq;

[88:3]

(Onlar Cəhənnəmin pillələrinə çıxıb-düşməklə boş yerə) zəhmət çəkib yorulacaq;

[88:4]

Yanar oda girəcəkdir;

[88:5]

Və onlara qaynar bulaqdan (su) içirdiləcəkdir.

[88:6]

Onların yeməyi (zəhərdən və acı) zəri'dən başqa bir şey olmayacaqdır.

[88:7]

(O yemək onlara) nə qüvvət verər, nə də aclıqdan qurtarar.

[88:8]

(O gün) bir çox üzlər sevinəcək;

[88:9]

(Dünyadakı) zəhmətindən razı qalacaq;

[88:10]

(Dərəcəsi, qədir-qiyməti) yüksək Cənətdə olacaq,

[88:11]

Və orada heç bir boş söz (lağlağı) eşitməyəcəkdir.

[88:12]

Orada axar bulaq;

[88:13]

Orada uca taxtlar;

[88:14]

(Ceşmələr kənarında) piyalələr;

[88:15]

Bir-birinin yanına düzülmüş (yumşaq) balışlar

[88:16]

Və döşənmiş (nəfis) xalılar vardır!

[88:17]

Məgər dəvəyə baxmırlar ki, necə yaradılmışdır?

[88:18]

Göyə (baxmırlar ki) necə ucaldılmışdır?

[88:19]

Dağlara (baxmırlar ki) necə dikəldilmişdir?

[88:20]

Və yerə (baxmırlar ki) necə döşədilmişdir?

[88:21]

(Ya Peyğəmbər! Mənim bəndələrimə) öyüd-nəsihət ver. Sən ancaq öyüd-nəsihət verənsən!

[88:22]

Sən onların üzərində hakim deyilsən!

[88:23]

Lakin kim (imandan) üz döndərib (Qur'anı) inkar etsə

[88:24]

Allah onu ən böyük əzaba (axirət əzabına) düçar edər!

[88:25]

Şübhəsiz ki, onların axır dönüşü Bizədir!

[88:26]

Onlarla haqq-hesab çəkmək də Bizə aiddir!

Al-Fajr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[89:1]

And olsun dan yerinə;

[89:2]

And olsun on gecəyə (zülhiccə ayının birinci, yaxud ramazan ayının sonuncu on gecəsinə);

[89:3]

And olsun cütə və təkə (tək olan xaliqə, erkək və dişi olmaqla cüt olan məxluqata; cüt olan hər şeyə, yaxud Qurban bayramına və yaxud Ərəfə gününə);

[89:4]

And olsun keçib getməkdə olan gecəyə (ki, qiyamət haqdır və siz kafirlər qiyamət günü dirilib əməllərinizin cəzasını layiqincə alacaqsınız)!

[89:5]

Məgər bunlarda (qiyamətin haq olması barədə) ağıl sahibi üçün and yoxmudur?!

[89:6]

(Ya Peyğəmbər!) məgər görmədinmi ki, Rəbbin nələr etdi Ada (Hud peyğəmbərin Ad qövmünə)?!

[89:7]

Sütunlar sahibi (və ya: sütun kimi uca boylu) İrəmə (İrəm camaatına)?!

[89:8]

(Elə bir qövm ki) məmləkətlər (əhli) arasında onun kimisi yaradılmamışdı.

[89:9]

(Məgər görmədinmi ki, Rəbbin nələr etdi) vadidə qayaları olan Səmuda (Səmud qövmünə)?!

[89:10]

Eləcə də saysız-hesabsız ordular sahibi Fir'ona?!

[89:11]

O kəslər ki, məmləkətlərdə tüğyan edir,

[89:12]

Oralarda çoxlu fitnə-fəsad törədirlər.

[89:13]

Nəhayət, Rəbbin onlara əzab qamçısı endirdi.

[89:14]

Şübhəsiz ki, Rəbbin (bəndələrinin bütün əməllərini) baxıb görür.

[89:15]

İnsana gəldikdə, nə zaman Rəbbin onu imtahana çəkib ehtiram etsə, ona bir ne'mət versə, o: "Rəbbim mənə ehtiram göstərdi!"-deyər.

[89:16]

Amma nə zaman (Rəbbin) onu imtahana çəkib ruzisini əskiltsə: "Rəbbim məni alçaltdı (mənə xor baxdı)!" - söyləyər.

[89:17]

Xeyr! (Belə deməyin). Doğrusu, siz özünüz yetimə hörmət etmirsiniz (yetimin haqqını vermirsiniz).

[89:18]

Bir-birinizi yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirmirsiniz.

[89:19]

Mirası (halal-haramına) varmadan yeyirsiniz (qadınların, uşaqların paylarını vermirsiniz).

[89:20]

Mal-dövləti isə lap çox sevirsiniz.

[89:21]

Xeyr! Yer dağılıb parça-parça olacağı;

[89:22]

Rəbbinin əmri gəlib mələklər səf-səf duracağı

[89:23]

Və Cəhənnəmin (məhşər meydanına) gətiriləcəyi gün - məhz o gün insan (öz günahlarını) xatırlayacaqdır. Lakin bu xatırlamağın ona nə faydası?!

[89:24]

O: "Kaş ki, mən əvvəlcədən (axirət) həyatım üçün (yaxşı əməllər) edəydim!" - deyəcəkdir.

[89:25]

O gün (Allahın) etdiyi əzabı heç kəs edə bilməz!

[89:26]

(Günahkarları) heç kəs Onun kimi zəncirləyə bilməz!

[89:27]

(Qiyamət günü Allah-təala mö'min kimsəyə belə buyuracaqdır: ) "Ey (öz imanından, əməlindən və Allahın və'dindən) xatircəm olan kəs! (Və ya: "Ey arxayın nəfs!")

[89:28]

Dön Rəbbinə, sən Ondan razı olaraq, O da səndən!

[89:29]

(Əməlisaleh) bəndələrimin zümrəsinə daxil ol!

[89:30]

(Onlarla birlikdə) Cənnətimə varid ol!"

Al-Balad

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[90:1]

And içirəm bu şəhərə (Məkkəyə) -

[90:2]

Sənin yaşadığın (sənə halal olan) şəhərə;

[90:3]

And içirəm ataya və onun övladına (Adəmə və onun nəslinə, yaxud İbrahimə və oğlu İsmailə) ki,

[90:4]

Biz insanı məşəqqətdə yaratdıq! (İnsan doğulduğu gündən qəbir evinə gedənə qədər əzab-əziyyət içində çalışıb çabalayır, həyat boyu müxtəlif çətinliklərlə üzləşər. Bu, ilahı bir hikmətdir, həyatın qanunudur!)

[90:5]

Məgər insan (Vəlid bin əl-Müğirə) heç kəsin ona gücü çatmayacağını zənn edir?

[90:6]

Və: Mən (Peyğəmbərlə düşmənçilik yolunda) xeyli mal-dövlət sərf etmişəm!" - deyir?

[90:7]

Məgər o heç kəsin onu görmədiyini güman edir?!

[90:8]

Məgər Biz ona iki göz vermədikmi?!

[90:9]

Eləcə də bir dil və qoşa dodaq (vermədikmi)?!

[90:10]

Biz ona iki yol (xeyir və şər, küfr və iman yollarını) göstərmədikmi?!

[90:11]

Lakin o, əqəbəni (maneəni) keçə bilmədi (özünə verilən bu qədər ne'mətlərə şükür etmədi).

[90:12]

(Ya Peyğəmbər!) Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, əqəbə nədir?!

[90:13]

(O) bir kölə azad etməkdir;

[90:14]

Yaxud aclıq günü (zamanı) yemək verməkdir -

[90:15]

Qohumluq əlaqəsi çatan bir yetimə.

[90:16]

Və ya (taqətsizlikdən) torpağa sərilmiş bir miskinə!

[90:17]

Sonra da iman gətirən və bir-birinə səbr tövsiyə edən, mərhəmət tövsiyə edən kimsələrdən olmaqdır!

[90:18]

Onlar sağ tərəf sahibləridir! (Əməl dəftərləri sağ əllərinə verilənlərdir!)

[90:19]

Ayələrimzi inkar edənlər isə sol tərəf sahibləridir! (Əməl dəftərləri sol əllərinə verilənlərdir!)

[90:20]

Onları hər tərəfi qapalı Cəhənnəm gözləyir! (Kafirlər Cəhənnəmdə həmişəlik qalar, oradan heç yerə çıxa bilməzlər!)

Ash-Shams

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[91:1]

And olsun günəşə və onun işığına (günəşin qalxdığı vaxta);

[91:2]

And olsun (günəşin) ardınca çıxan aya;

[91:3]

And olsun onu (günəşi) parlaq edən gündüzə;

[91:4]

And olsun onu (günəşi) örtən gecəyə;

[91:5]

And olsun göyə və onu yaradana;

[91:6]

And olsun yerə və onu döşəyənə;

[91:7]

And olsun nəfsə və onu yaradana (ona biçim verənə);

[91:8]

Sonra da ona günahlarını və pis əməllərdən çəkinməsini (xeyir və şəri) öyrədənə ki,

[91:9]

Nəfsini (günahlardan) təmizləyən mütləq nicat tapacaqdır!

[91:10]

Onu (günaha) batıran isə, əlbəttə, ziyana uğrayacaqdır.

[91:11]

Səmud (qövmü) azğınlığı üzündən (Saleh peyğəmbəri) təkzib etmişdi.

[91:12]

Onların ən rəzili (Allahın bir mö'cüzəsi olaraq qayanın içindən çıxartdığı dəvəni öldürməyə) qalxdığı zaman

[91:13]

Allahın peyğəmbəri onlara belə demişdi: "Allahın bu dişi (maya) dəvəsinə (toxunmayın), onun su içməsinə (mane olmayın).

[91:14]

Lakin onlar (Salehi) yalançı saydılar və onu (dəvəni) tutub kəsdilər. Rəbbi də bu günahlarına görə onların kökünü kəsib yerlə yeksan etdi.

[91:15]

(Allah) bu işin aqibətindən qorxmaz! (Allah Səmud qövmünə cəza vermək istəmirdi. Onlar öz cinayətkar əməlləri ilə bu cəzaya layiq oldular. Allah dünyadakı padşahlar, hökmdarlar kimi bu və ya digər əməlinə görə qorxan deyildir. Cünki O etdiyi hər hansı əməl barəsində sorğu-sual olunmaz. Allah mütləq ədalət sahibidir!)

Al-Layl

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[92:1]

And olsun (aləmi zülmətə) bürüməkdə olan gecəyə;

[92:2]

And olsun işıqlanmaqda olan gündüzə;

[92:3]

And olsun kişini və qadını (erkəyi və dişini) yaradana ki,

[92:4]

Sizin zəhmətiniz (ey insanlar!) cürbəcürdür! (Bə'ziniz Cənnət üçün, bə'ziniz isə Cəhənnəm üçün çalışırsınız).

[92:5]

Kim (malını Allah yolunda) versə, (Allahdan) qorxsa,

[92:6]

Və ən gözəl sözü (la ilahə illallah kəlməsini) təsdiq etsə,

[92:7]

Biz ona ən asan olanı (Cənnəti) müyəssər edəcəyik!

[92:8]

Amma kim (malını Allah yolunda xərcləməyə) xəsislik etsə, (mal-dövlətinə güvənib Allaha) möhtac olmadığını sansa,

[92:9]

Və ən gözəl sözü (la ilahə illallah kəlməsini) yalan saysa,

[92:10]

Biz ona ən çətin olanı (Cəhənnəmi) müyəssər edəcəyik (onu Cəhənnəm üçün hazırlayacağıq!)

[92:11]

(O, Cəhənnəmə) düşəcəyi zaman mal-dövləti ona heç bir fayda verməz.

[92:12]

Bizim öhdəmizə düşən yalnız doğru yolu göstərməkdir! (Mö'min və ya kafir olmaq isə hər kəsin öz işidir).

[92:13]

Axirət də Bizim, dünya da Bizimdir!

[92:14]

(Ey insanlar!) Mən sizi alovlanan bir atəşlə qorxutdum.

[92:15]

Ora ancaq azğın (kafir) daxil olar.

[92:16]

O kimsə ki, (haqqı) yalan sayar, (imandan) üz döndərər!

[92:17]

Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinən isə ondan uzaqlaşdırılar (nicat tapar).

[92:18]

O kimsə ki, malını (Allah yolunda) verib (günahlardan) təmizlənər,

[92:19]

O şəxsin boynunda heç kəsin bir minnəti (ne'məti) yoxdur ki, onun əvəzi verilsin (etdiyi yaxşılıq ona əvəz olsun; və ya: o, etdiyi yaxşılıq müqabilində heç kəsdən bir mükafat gözləməz).

[92:20]

O ancaq ən uca olan Rəbbinin rizasını qazanmaq üçün belə edər.

[92:21]

And olsun ki, o (öz Rəbbindən Cənnətdə ona verəcəyi ne'mətlərə görə) razı olacaqdır!

Ad-Dhuhâ

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[93:1]

And olsun səhərə;

[93:2]

And olsun sakitləşməkdə olan (və ya: getdikcə zülməti artan) gecəyə ki,

[93:3]

(Sənə bir neçə gün vəhy nazil etməməklə) Rəbbin səni (ya Peyğəmbər!) nə tərk etdi, nə də sənə acığı tutdu.

[93:4]

Şübhəsiz ki, axirət sənin üçün dünyadan daha xeyirlidir!

[93:5]

Həqiqətən, Rəbbin sənə (qiyamət günü ən uca şəfaət məqamı, Cənnətdə tükənməz ne'mətlər) bəxş edəcək və sən (Ondan) razı qalacaqsan!

[93:6]

Məgər O səni yetim ikən tapıb sığınacaq vermədimi?!

[93:7]

Sənin şaşqın (yaxud: uşaq vaxtı Məkkə vadisində azmış) vəziyyətdə tapıb yol göstərmədimi?!

[93:8]

Səni yoxsul ikən tapıb dövlətli etmədimi?!

[93:9]

Elə isə yetimə zülm etmə!

[93:10]

Dilənçini də (qapıdan) qovma!

[93:11]

Və (həmişə) Rəbbinin sənə olan ne'mətindən söhbət aç!

Al-Sharh

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[94:1]

(Ya Peyğəmbər!) Məgər Biz (haqqı bilmək, elm və hikmət dəryası etmək üçün) sənin köksünü (qəlbini) açıb genişlətmədikmi?! (Allahın öz lütfü ilə köksünü açıb genişlətdiyi kimsənin qəlbinə Şeytan vəsvəsə sala bilməz. O, qüdsiyyət kəsb edər, vəhy qəbul etməyə layiq olar!)

[94:2]

Ağır yükünü səndən götürmədikmi?! (Sənin peyğəmbərlik yükünü yüngülləşdirmədikmi?!)

[94:3]

(Elə bir yük ki) sənin belini bükürdü.

[94:4]

Sənin ad-sanını (şan-şöhrətini) ucaltmadıqmı?! (Yerdə, göydə səndən söhbət gedər; xütbələrdə adın çəkilər!)

[94:5]

Şübhəsiz ki, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Asanlıq yalnız çətinliklə hasil olar!)

[94:6]

Həqiqətən, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Buna görə də çətinliklərə səbirlə dözmək lazımdır!)

[94:7]

(Ya Peyğəmbər!) Elə ki (risaləti təbliğ etməkdən və ya dünya işlərindən) azad oldun, qalx (dua et)! (Axirət üçün çalış-vuruş!)

[94:8]

Və ancaq Rəbbinə yalvar! (Uzünü Allaha çevirib yalnız Onun köməyinə bel bağla, Ona tərəf yönəl !)

At-Tîn

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[95:1]

And olsun əncirə və zeytuna;

[95:2]

And olsun (Allah-təalanın Musa ilə danışdığı) Tur dağına;

[95:3]

And olsun bu təhlükəsiz (qorxusuz-xətərsiz) şəhərə (Məkkəyə) ki,

[95:4]

Biz insanı ən gözəl biçimdə yaratdıq!

[95:5]

Sonra da onu qaytarıb rəzillərin rəzili edərik!

[95:6]

Yalnız iman gətirib yaxşı əməllər edənlərdən başqa! Onları münnətsiz (saysız-hesabsız) mükafat gözləyir.

[95:7]

(Ey kafir insan! Bu qədər öyüd-nəsihətdən) sonra səni dini (haqq-hesab gününü) yalan saymağa vadar edən nədir?!

[95:8]

Məgər Allah hakimlərin hakimi (ən ədalətli, ən üstün hakim) deyilmi?!

Al-‘Alaq

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[96:1]

(Ya Peyğəmbər! Qur'ani-Kərimi bütün məxluqatı) yoxdan yaradan Rəbbinin adı ilə (bismillah deyərək) oxu!

[96:2]

O, insanı laxtalanmış qandan yaratdı.

[96:3]

(Ya Peyğəmbər!) Oxu! Sənin Rəbbin ən böyük kərəm sahibidir!

[96:4]

O Rəbbin ki, qələmlə (yazmağı) öyrətdi.

[96:5]

(O Rəbbin ki) insana bilmədiklərini öyrətdi.

[96:6]

Xeyr, insan azğınlıq edər,

[96:7]

?zünün dövlətli olduğunu gördüyü üçün!

[96:8]

Axı sənin axır dönüşün Rəbbinədir!

[96:9]

Gördünmü o kimsəni (Əbu Cəhli) ki, mane olur

[96:10]

Bir bəndəyə (sənə) namaz qıldığı vaxt?

[96:11]

Bir de görək, əgər o doğru yoldadırsa,

[96:12]

Yaxud (xalqa Allahdan) qorxmağı əmr edirsə, (sən belə bir əməl sahibinin namaz qılmasına nə üçün mane olur, ona ibadət etməyi niyə qadağan edirsən? Bundan da rəzil iş olarmı)?!

[96:13]

(Ya Peyğəmbər!) Bir de görək, (əgər sənin namaz qılmağına mane olan kimsə Qur'anı) yalan sayır və (imandan) üz döndərirsə,

[96:14]

Məgər bilmir ki, Allah (onun bütün əməllərini) görür?!

[96:15]

Yox, yox! (Əbu Cəhl bu yaramaz əməllərinə son qoysun). Əgər son qoymasa, and olsun ki, Biz onu kəkilindən yapışıb (Cəhənnəmə) sürükləyəcəyik -

[96:16]

?zü də yalançı, günahkar kəkilindən!

[96:17]

Qoy o özünün bütün tərəfdarlarını (köməyə) çağırsın!

[96:18]

Biz də zəbaniləri (Cəhənnəmdəki əzab mələklərini) çağıracağıq!

[96:19]

Yox, yox! Sən (ey Peyğəmbər!) ona uyma! Sən ancaq (Rəbbinə) səcdə et və (Ona) yaxınlaş!

Al-Qadr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[97:1]

Həqiqətən, Biz onu (Qur'anı) Qədr gecəsi (lövhi-məhfuzda dünya səmasına) nazil etdik!

[97:2]

(Ya Peyğəmbər!) Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, Qədr gecəsi nədir?!

[97:3]

Qədr gecəsi (savab cəhətdən) min aydan daha xeyirlidir! (O, ramazan ayının on doqquzuna, iyirmi birinə, iyirmi üçünə, iyirmi beşinə, bir rəvayətə görə isə iyirmi yeddisinə təsadüf edir).

[97:4]

O gecə mələklər və ruh (Cəbrail) Rəbbinin izni ilə (həmin gündən gələn ilin Qədr gecəsinədək dünyada baş verəcək) hər bir işdən dolayı (Allah dərgahından əmrlər alaraq) yerə enərlər.

[97:5]

O gecə dan yeri sökülənə kimi (büsbütün) salamatlıqdır! (əmin-amanlıqdır) (Qədr gecəsi heç bir bəla nazil olmaz, o, bütünlüklə xeyir-bərəkətdən ibarətdir. O gecə mələklər yer üzündə gəzib Allahın müxlis bəndələrinə salam verərlər. Buna görə də Qədr gecəsi səhərə qədər oyaq qalıb ibadət etmək lazımdır!)

Al-Bayyinah

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[98:1]

Kitab əhlindən (yəhudilərdən və xaçpərəstlərdən) kafir olanlar və müşriklər özlərinə açıq-aşkar bir dəlil gəlməyənə qədər (dinlərindən) ayrılan deyildilər.

[98:2]

(Bu açıq-aşkar dəlil isə) pak səhifələri onlara oxuyan, Allah tərəfindən göndərilmiş peyğəmbərdir (Muhəmməd əleyhissəlamdır).

[98:3]

O səhifələrdə doğru-dürüst hökmlər vardır.

[98:4]

Kitab əhli yalnız özlərinə açıq-aydın dəlil (Peyğəmbər və Qur'an) gəldikdən sonra (dində) ayrılığa düşdülər (onlardan kimisi Peyğəmbərə iman gətirdi, kimisi onu inkar etdi, kimisi də şəkk-şübhə içində qaldı).

[98:5]

Halbuki onlara əmr edilmişdir ki, Allaha - dini yalnız Ona məxsus edərək, batildən haqqa (islama) dönərək - ibadət etsinlər, namaz qılıb zəkat versinlər. Doğru-düzgün din budur!

[98:6]

Həqiqətən, kitab əhlindən kafir olanların və müşriklərin yeri cəhənnəm odudur. Onlar orada əbədi qalacaqlar. Onlar yaradılmışların ən pisidirlər.

[98:7]

İman gətirib yaxşı əməllər edənlər isə yaradılmışların ən yaxşılarıdır.

[98:8]

Onlardan öz Rəbbi yanındakı mükafatı (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətləridir. Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allah onlardan razıdır, onlar da Allahdan. Bu (ne'mətlər) Rəbbindən qorxanlar üçündür!

Al-Zalzalah

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[99:1]

Yer özünə məxsus bir şiddətlə lərzəyə gəlib titrəyəcəyi zaman;

[99:2]

Yer öz yükünü çıxardıb atacağı zaman;

[99:3]

İnsan (təəccüblə): "Buna (bu yerə) nə olub?" - deyəcəyi zaman -

[99:4]

Məhz o gün (yer) öz hekayətini söyləyəcəkdir -

[99:5]

Cünki (bunu) ona sənin Rəbbin vəhy etmişdir (buyurmuşdur)!

[99:6]

O gün insanlar əməllərinin özlərinə göstərilməsi üçün (qəbirlərindən məhşərə) dəstə-dəstə çıxacaqlar! (Cənnətliklər sağ tərəfə, cəhənnəmliklər isə sol tərəfdə olacaqlar).

[99:7]

Kim (dünyada) zərrə qədər yaxşı iş görmüşdürsə, onu (onun xeyrini) görəcəkdir (mükafatını alacaqdır).

[99:8]

Kim də zərrə qədər pis iş görmüşdürsə, onu (onun zərərini) görəcəkdir (cəzasını çəkəcəkdir).

Al-‘Adiyât

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[100:1]

And olsun (cihad zamanı) tövşüyə-tövşüyə qaçan atlara;

[100:2]

And olsun (dırnaqları ilə daşdan) qığılcım qoparan atlara;

[100:3]

And olsun sübh çağı hücum edən atlara;

[100:4]

And olsun o vaxt (və ya: o yerdə) toz-duman qopardan atlara;

[100:5]

Sonra da onunla (tozanaqla) dəstəyə (düşmən dəstəsinə) təpinən atlara ki,

[100:6]

İnsan öz Rəbbinə qarşı çox nankordur.

[100:7]

Və o özü də buna şahiddir.

[100:8]

Həqiqətən, insan var-dövlətə çox hərisdir!

[100:9]

Məgər o bilmirmi ki, qəbirlərdə olanlar (dirilib) çıxardılacağı;

[100:10]

Urəklərdə olanlar faş ediləcəyi zaman

[100:11]

Həmin gün Rəbbi onları (özlərinin bütün əməllərindən) xəbərdar edəcəkdir (cəzalarını verəcəkdir)!

Al-Qâri‘ah

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[101:1]

Urəkləri dəhşətə salan qiyamət!

[101:2]

Nədir qiyamət?!

[101:3]

Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, nədir qiyamət?!

[101:4]

O gün insanlar kəpənək kimi ətrafa səpələnəcək (çəyirtkə kimi bir-birinə qatışacaq);

[101:5]

Dağlar isə didilmiş yun kimi olacaqdır!

[101:6]

(O gün) tərəzisi ağır gələn (yaxşı əmələri pis əməllərdən çox olan) kimsə,

[101:7]

(Cənnətdə) xoş güzəran içində olacaq!

[101:8]

Tərəzisi yüngül gələn (yaxşı əməlləri pis əməllərdən az olan) kimsənin isə,

[101:9]

Məskəni Haviyə (Cəhənnəmin dibi) olacaqdır!

[101:10]

Sən nə bilirsən ki, o (Haviyə) nədir?!

[101:11]

O çox qızmar bir atəşdir!

At-Takâthur

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[102:1]

(Ey qafil insanlar!) Coxluq (mal-dövlət, oğul-uşaq və qohum-əqraba çoxluğu) ilə öyünmək sizi o qədər şirnikləndirdi (başınızı o qədər qatdı) ki,

[102:2]

Hətta (məzarlarda yatan ölülərinizi sayıb, onların da çoxluğu ilə fəxr etməyiniz üçün) qəbirləri ziyarət etdiniz. [Və ya (axirətiniz üçün əsla çalışmadan) ölüb getdiniz (ölənə qədər bu halınızda davam etdiniz)].

[102:3]

Xeyr! (Belə yaramaz!). Siz (öləndən sonra bu yaramaz əməllərinizin aqibətini) mütləq biləcəksiniz!

[102:4]

Xeyr, xeyr! (Belə yaramaz). Siz (öləndən sonra bu yaramaz əməllərinizin aqibətini) mütləq biləcəksiniz!

[102:5]

Xeyr, əgər (qiyamət günü sizə nə ediləcəyini) tam yəqinliklə bilsəydiniz (fani dünya malına uymazdınız)!

[102:6]

(Ey müşriklər! Qiyamət günü) siz o Cəhənnəmi mütləq görəcəksiniz!

[102:7]

Bəli, siz (Cəhənnəmə vasil olduqdan sonra) onu mütləq öz gözünüzlə görəcəksiniz!

[102:8]

Sonra da həmin gün (Allahın dünyada sizə əta etdiyi) ne'mətlər barəsində mütləq sorğu-sual olunacaqsınız!

Al-‘Asr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[103:1]

And olsun axşam çağına (ikindi vaxtına, əsr namazına, zamana və ya Peyğəmbərin əsrinə) ki,

[103:2]

İnsan (ömrünü bihudə işlərə sərf etməklə, dünyanı axirətdən üstün tutmaqla) ziyan içindədir?

[103:3]

Yalnız iman gətirib yaxşı əməllər edən, bir-birinə haqqı tövsiyə edən və səbri tövsiyə edən kimsələrdən başqa! (Belələri Cənnətə nail olub əbədi səadətə qovuşanlardır!)

Al-Humazah

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[104:1]

(Dalda) qeybət edib (üzdə) tə'nə vuran hər kəsin vay halına!

[104:2]

O kimsə ki, mal yığıb onu dönə-dönə sayar (çoxaldar).

[104:3]

Və elə zənn edər ki, mal-dövləti onu əbədi yaşadacaqdır.

[104:4]

Xeyr! (Heç də onun güman etdiyi kimi deyildir). O mütləq (Cəhənnəmin alt mərtəbələrindən biri olan) Hütəməyə atılacaqdır!

[104:5]

Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, Hütəmə nədir?!

[104:6]

O, Allahın yanar odudur.

[104:7]

Elə bir od ki, ürəkləri yandırıb-yaxar.

[104:8]

O, belələrinin (qeybətçilərin və tə'nə vuranların) üzünə qapanıb kilidlənəcəkdir.

[104:9]

Onlar (Cəhənnəmdə) hündür sütunlara bağlanmış olacaqlar!

Al-Fîl

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[105:1]

(Ya Peyğəmbər!) Məgər Rəbbinin fil sahiblərinə (Kə'bəni dağıtmaq üçün fillərlə Məkkənin üstünə gələn həbəş ordusuna) nələr etdiyini görmədinmi?!

[105:2]

Məgər (Rəbbin) onların hiyləsini boşa çıxartmadımı?!

[105:3]

Onların üstünə qatar-qatar quşlar (əbabil quşları) göndərdi.

[105:4]

(O quşlar) onlara bişmiş gildən düzəlmiş (möhkəm xırda) daşlar atırdı.

[105:5]

(Rəbbin) onları (həşərat tərəfindən) yeyilmiş əkin yarpağına (saman çöpünə) döndərdi!

Quraysh

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[106:1]

(Ya Peyğəmbər! Qüreyşlilərə de ki) Qüreyşin ülfəti (dostluğu və ya Allahın onlar üçün səfəri asanlaşdırması) xatirinə,

[106:2]

Onlara qış və yay səfərini müyəssər edilməsi (qışda Yəməndə, yayda Şamda istirahət və ticarət edə bilmələri) xatirinə.

[106:3]

Bu evin Rəbbinə (Kə'bənin sahibi Allaha) ibadət etsinlər!

[106:4]

O Allah ki, onları aclıqdan qurtarıb yemək verdi və onlara qorxudan (fil sahiblərinin təhlükəsindən) sonra əmin-amanlıq bəxş etdi.

Al-Mâ‘ûn

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[107:1]

(Ya Peyğəmbər!) Dini (haqq-hesab gününü) yalan hesab edəni (Əbu Cəhli) gördünmü?

[107:2]

O elə adamdır ki, yetimi itələyib qovar (haqqını verməz);

[107:3]

Və (xalqı) yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirməz (nə özü fəqiri yedirdər, nə də özgəsini qoyar).

[107:4]

Vay halına o namaz qılanların ki,

[107:5]

Onlar öz namazlarından qafildirlər (səhlənkarlıqları üzündən namazlarını vaxtlı-vaxtında qılmazlar);

[107:6]

Onlar (namazlarında) riyakarlıq edər,

[107:7]

Və (xalqa) zəkat verməyi qadağan edərlər (yaxud xəsislik göstərib bir iş üçün qonum-qonşuya lazım olan qab-qacağı verməkdən imtina edərlər).

Al-Kawthar

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[108:1]

(Ya Peyğəmbər!) Həqiqətən, Biz sənə Kövsər (Cənnətdəki Kövsər irmağını və ya bol ne'mət, yaxud Qur'an, peyğəmbərlik) bəxş etdik!

[108:2]

Ona görə də (bu ne'mətlərə şükür edərək) Rəbbin üçün namaz qıl və qurban kəs!

[108:3]

(Ya Peyğəmbər! Oğlun Qasim, yaxud İbrahim vəfat etdiyi zaman sənə sonsuz, arxası kəsik, nəsli kəsilmiş deyən) sənin düşməninin (As ibn Vailin) özü sonsuzdur! (Sənin nəslin qiyamətə qədər törəyib artacaq, adına isə həmişə rəhmət oxunacaqdır!)

Al-Kâfirûn

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[109:1]

(Ya Peyğəmbər! Sənə - bir il bizim bütlərimizə ibadət et, bir il də biz sənin Rəbbinə ibadət edək - deyən müşriklərə) de: "Ey kafirlər!

[109:2]

Mən sizin ibadət etdiklərinizə (bütlərə) ibadət etmərəm!

[109:3]

Siz də mənim ibadət etdiyimə (Allaha) ibadət etməzsiniz!

[109:4]

Mən sizin ibadət etdiklərinizə ibadət edən deyiləm!

[109:5]

Siz də mənim ibadət etdiyimə ibadət edən deyilsiniz!

[109:6]

Sizin öz dininiz var, mənim də öz dinim! (Elə isə sizin dininiz sizə, mənim dinim də mənə)!"

An-Nasr

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[110:1]

(Ya Peyğəmbər!) Allahın köməyi və zəfər (Məkkənin fəthi) gəldiyi zaman;

[110:2]

İnsanların dəstə-dəstə Allahın dininə (islama) daxil olduqlarını gördüyün zaman

[110:3]

Rəbbini həmd-səna ilə təqdis et (Onu bütün naqis sifətlərdən uzaq tutub pak bil, "Sübhanəkə Allahümmə və bihəmdikə" kəlməsini de) və Ondan bağışlanmağını dilə. Həqiqətən, O, tövbələri qəbul edəndir!

Al-Masad

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[111:1]

Əbu Ləhəbin əlləri qurusun, qurudu da! (Və ya: Əbu Ləhəbin əlləri qurusun, o ölsün!)

[111:2]

(Qiyamət günü) ona nə mal-dövləti fayda verəcək, nə də qazandığı (və ya: oğul-uşağı).

[111:3]

O, alovlu atəşə girəcəkdir.

[111:4]

Onun odun daşıyan (Peyğəmbərlə düşmənçilik edən, adamlar arasında söz gəzdirən) övrəti də həmçinin!

[111:5]

Onun (övrətinin) boğazında xurma lifindən hörülmüş ip (və ya: yetmiş arşın uzunluğunda zəncir) olacaqdır!

Al-Ikhlâs

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[112:1]

(Ya Peyğəmbər! Allahın zatı və sifətləri haqqında səndən soruşan müşriklərə) de: "(Mənim Rəbbim olan) O Allah birdir (heç bir şəriki yoxdur);

[112:2]

Allah (heç kəsə, heç nəyə) möhtac deyildir! (Hamı Ona möhtacdır; O, əzəlidir, əbədidir!)

[112:3]

O, nə doğmuş, nə də doğulmuşdur! (Allah ?zünə heç bir övlad götürməmişdir!)

[112:4]

Onun heç bir tayı-bərabəri (bənzəri) də yoxdur!"

Al-Falaq

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[113:1]

(Ya Peyğəmbər!) De: "Pənah aparıram sübhün Rəbbinə!

[113:2]

Yaratdıqlarının (insanların, cinlərin, vəhşi heyvanların) şərindən;

[113:3]

Zülmətə bürünməkdə olan gecənin (və ya: batan ayın, ziyası sönən ulduzların) şərindən;

[113:4]

(Ovsun oxuyub) düyünlərə üfürən (yaxud: cadu edib iplərə düyün vuran) qadınların şərindən;

[113:5]

Və bir də paxıllığı tutanda paxılın şərindən!"

An-Nâs

Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə!

[114:1]

(Ya Peyğəmbər!) De: "Pənah aparıram insanların Rəbbinə;

[114:2]

İnsanların ixtiyar sahibinə;

[114:3]

İnsanların tanrısına;

[114:4]

Vəsvəsə verən, (Allahın adı çəkiləndə isə qorxusundan) qaçıb gizlənən Şeytanın şərindən-

[114:5]

O Şeytan ki, insanların ürəklərinə vəsvəsə salır,

[114:6]

(O Şeytan ki) cinlərdən də olur, insanlardan da! [Və ya: (o Şeytan) istər cinlərdən olsun, istər insanlardan!]"